Aziz Nesin'den Hayri Çölaşan'a Edebiyat ve Sinema Yıllıkları Üzerine Derinlemesine Bir İnceleme
Aziz Nesin'den Hayri Çölaşan'a Edebiyat ve Sinema Yıllıkları Üzerine Derinlemesine Bir İnceleme
1976-1985 yılları arasında Aziz Nesin’in yayımladığı Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı, edebiyatın nabzını tutan önemli bir kaynaktır. Günümüzde ise benzer bir motivasyonla hazırlanan Hayri Çölaşan’ın Sinema Yıllığı, Türk sinemasının verilerini derleyerek önemli bir kaynak sunmaktadır.
Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı’nın Önemi
Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı, edebiyat dünyasına dair çok yazarlı metinlerden oluşan bir başvuru kaynağıdır. 1976-1985 yılları arasında yayımlanan bu yıllık, edebiyat arkeolojisi yapmak isteyenler için önemli bir referans noktasıdır. Aziz Nesin, bu yıllığı hazırlarken at gözlüğü takmadan, geniş bir perspektifle edebiyatı ele almıştır.
Aziz Nesin, yıllık için yazı istemek üzere Necip Fazıl’a yazdığı mektupta, “Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı için, yetmiş beşinci yaşınıza dair bir yazı vermenizi rica ediyorum” diyerek, edebiyatın önemini vurgulamıştır. Bu yıllık, edebiyatın canlılığını yansıtan bir kaynak olma özelliğini taşımaktadır.
Hayri Çölaşan ve Sinema Yıllığı
Hayri Çölaşan’ın 2009 yılından beri yayımladığı Sinema Yıllığı, Türk sinemasının verilerini derleyen önemli bir çalışmadır. Bu yıllık, devlet bürokratlarının yapması gereken istatistikleri tek başına toplayarak dijital bir kaynak oluşturmuştur. Sinema Yıllığı, sinema araştırmacıları ve yazarları için vazgeçilmez bir kaynak haline gelmiştir.
Sinema Yıllığı, “2009 yılından başlayarak her yıl düzenli olarak yapılmakta olan bu sinema yıllığı, sinema araştırmacısı Hayri Çölaşan tarafından kameraarkasi.org web sitesi veri tabanından yararlanılarak oluşturulmaktadır” ifadesiyle, yıllığın kapsamını ve amacını net bir şekilde ortaya koymaktadır. Bu çalışma, sinema alanında araştırma yapan herkes için ücretsiz veri sunmaktadır.
2024 Sinema Yıllığı Verileri
2024 Sinema Yıllığı’nda yer alan verilere göre, festivallerde 413 uzun metraj film ve 341 uzun belgesel film gösterilmiştir. Ayrıca, 1217 kısa kurmaca ve 633 kısa belgesel film de festival izleyicileriyle buluşmuştur. Ödül alan uzun kurmaca film sayısı ise 211 olarak kaydedilmiştir.
Yıllıkta, festivallerde en çok hangi ülkelerden katılım yapıldığına dair veriler de bulunmaktadır. Fransa, 215 filmle ilk sırada yer alırken, ABD ve İran sırasıyla 176 ve 170 filmle takip etmektedir. Bu veriler, Türk sinemasının uluslararası alandaki yerini anlamak açısından önem taşımaktadır.
Ödül Veren Kurumlar ve Jüri Üyelikleri
Sinema Yıllığı, ödül veren kurumlar hakkında da detaylı bilgiler sunmaktadır. Sinema Yazarları Derneği (SİYAD), 13 festivalde verdiği En İyi Film ödülüyle Türkiye’de en çok ödül veren kurum olarak öne çıkmaktadır. Film-Yön derneği ise 3 festivalde ödül vererek ikinci sırada yer almaktadır.
Yıllıkta toplamda 1883 jürilik yapılmış olup, bu jüriliklerin 487’si yönetmenler, 438’i akademisyenler ve 166’sı sinema yazarları tarafından gerçekleştirilmiştir. Hayri Çölaşan, yıllığı hazırlarken, “Yöntem olarak dünyada benimsenen, filmin topluma açık bir yerde gösterilmesi kuralını benimseyerek veri tabanını yapmaya başladım” demektedir.
Sonuç ve Gelecek Beklentileri
Hayri Çölaşan’ın Sinema Yıllığı, Türk sinemasının otopsisini çeken paha biçilmez bir derleme çalışmasıdır. Bu yıllık, yalnızca bireysel çabalarla değil, kurumsal destekle daha da güçlenmelidir. Sinema etkinliklerinin artması ve daha fazla gündem olması, Türk sinemasının gelişimi açısından kritik öneme sahiptir.
Umarım bu kıymetli çalışmalar, Türk sinemasının geleceği için daha fazla ilgi görür. Sinema Yıllığı, araştırmacılar ve sinema severler için vazgeçilmez bir kaynak olmaya devam edecektir. Bu bağlamda, Hayri Çölaşan’ın çabaları, Türk sinemasının daha iyi bir geleceğe ulaşmasına katkı sağlayacaktır.