Türkiye İhracat Hedefleri ve Rekabet Gücü Üzerine Değerlendirmeler
Türkiye İhracat Hedefleri ve Rekabet Gücü Üzerine Değerlendirmeler
Türkiye, 2024 yılı için 267 milyar dolarlık mal ihracat geliri hedefi belirlemişti. Ancak yüksek enflasyon ve artan maliyetler nedeniyle bu hedef 264 milyar dolara çekildi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatçıların maliyetler ve döviz kurları arasındaki makasın açılması nedeniyle zorlandığını ifade etti.
İhracatçıların Karşılaştığı Zorluklar
Mustafa Gültepe, üretim maliyetlerinin dolar bazında Asya’daki rakiplerden yüzde 40-50, Avrupa’daki bazı ülkelerden ise yüzde 15-20 daha pahalı olduğunu belirtti. Bu durum, emek yoğun sektörlerde rekabetçiliğin zayıflamasına yol açtı. Küresel pazarlarda talebin yavaşlaması, hazır giyim, tekstil ve deri gibi sektörlerde pazar kayıplarını beraberinde getirdi.
Gültepe, “Bu konuyu yıl boyunca her fırsatta ve her platformda dile getirmeye çalıştık” diyerek, ihracatçıların karşılaştığı zorlukları vurguladı. Özellikle emek yoğun sektörlerde yaşanan daralma, istihdamda da azalmaya neden oldu. Bu durum, Türkiye’nin ihracat hedeflerini olumsuz etkiledi.
2025 Hedefleri ve Beklentiler
Gültepe, 2025 yılında kamuoyundan beklentilerini sıraladı. İhracatçı için kısa vadede girdi maliyetleri ile döviz kurunu dengelemenin dışında bir çözüm yolu görünmediğini ifade etti. “En azından 2025’ten itibaren enflasyonla kur paralel hareket etmeli” dedi. Ayrıca, emek yoğun sektörlerde işverenin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması gerektiğini vurguladı.
Başkan Gültepe, “Biz 2025’le birlikte bu sorunların aşılacağını umut ediyoruz” diyerek, Avrupa başta olmak üzere küresel pazarlarda talep canlanırsa 280 milyar dolarlık hedefin yakalanabileceğini belirtti. Bu hedefe ulaşmak için gerekli adımların atılması gerektiğini ifade etti.
Rekabetçilik ve Verimlilik Üzerine Düşünceler
Gültepe, “Türkiye rekabetçi kur, ucuz işgücü ile yoluna devam edemez” diyerek, ihracatın sürdürülebilirliği için verimliliğin artırılması gerektiğini vurguladı. İhracatçıların yüksek kur talebinin olmadığını, sadece enflasyonla kurun paralel hareket etmesini istediklerini belirtti. “2024’te ülkemizde dolar kurundaki yıllık artış yüzde 20 bile değil” dedi.
Orta ve uzun vadede verimliliğin artırılması gerektiğini ifade eden Gültepe, “Öncelikle bu makasın kapanması gerekiyor” diyerek, maliyetlerin düşürülmesi gerektiğini vurguladı. Bu durum, ihracatın artmasına katkı sağlayacaktır.
Jeopolitik Gelişmelerin Etkisi
Gültepe, coğrafyadaki jeopolitik gelişmelerin ihracat performansına olumlu veya olumsuz yansımalarının olacağını belirtti. Bu gelişmelerin nasıl seyredeceğini zaman içinde göreceklerini ifade etti. Ayrıca, ABD’nin yeni başkanının politikalarının Türk ihracatçısı için riskler barındırabileceğini dile getirdi.
“Donald Trump’ın ilk döneminde iki ülke arasında ticareti 100 milyar dolara çıkarma hedefi belirlenmişti” hatırlatması yapan Gültepe, “Ancak ikinci dönemde Trump’ın yerli üretimi desteklemek için korumacılık önlemlerini artırması bekleniyor” dedi. Bu durum, Türk ihracatçıları için olumsuz sonuçlar yaratabilir.
Mısır’a Yönelik Yatırımlar ve İyileştirme Önerileri
Hazır giyim sektöründeki bazı firmaların yatırımlarını Mısır’a kaydırdığına dikkat çeken Gültepe, “Firmaların Mısır tercihi, üretim maliyetlerinin bu ülkede Türkiye’ye göre çok cazip düzeylerde olmasından kaynaklanıyor” dedi. Mısır ile ABD arasındaki serbest ticaret anlaşmasının da firmalara avantaj sağladığını belirtti.
Gültepe, Mısır’a giden firmaların geri dönmesi için Türkiye’de yatırım ortamının iyileştirilmesi gerektiğini vurguladı. Üretim maliyetlerinin makul seviyelere gelmesi gerektiğini ifade etti. Bu adımlar atılmadığı takdirde, yatırımların geri dönmesi zor olacaktır.
2025 Hedefleri ve Pazar Stratejileri
2024 yılında 58 ülkeye 117 ticaret ve 18 alım heyeti düzenlendiğini belirten Gültepe, 2025 yılında bu sayının artırılacağını ifade etti. Ticaret Bakanlığı’nın stratejileri doğrultusunda, hedef pazarların belirlenmesi için çalışmaların tamamlandığını duyurdu. Balkanlar, İslam ülkeleri ve diğer kıtalara yönelik heyetlerin düzenleneceği belirtildi.
Gültepe, “Türk Hava Yolları’nın doğrudan uçuş hattı açtığı Avustralya-Sydney'e ve Çin’e de heyet planlıyoruz” diyerek, ihracatın artırılması için gerekli adımların atılacağını ifade etti. Bu süreçte e-ticaret heyetlerinin de devam edeceği belirtildi.