İstanbul'da Deprem Sonrası Kentsel Dönüşüm İhtiyacı ve Finansman Çözümleri
İstanbul'da Deprem Sonrası Kentsel Dönüşüm İhtiyacı ve Finansman Çözümleri
İstanbul’da geçtiğimiz hafta yaşanan 6.2 şiddetindeki depremle birlikte kentsel dönüşüm ve finansman konuları yeniden gündeme geldi. Uzmanlar, İstanbul'da 1.5 milyon konutun yenilenmesi gerektiğini ve dönüşümün önündeki en büyük sorunun finansman olduğunu vurguladı. Kamunun sağladığı kaynakların yetersiz olduğunu belirten uzmanlar, yeni finansman modellerine ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.
Finansman Sorunu ve Çözüm Önerileri
Uzmanlar, kentsel dönüşüm sürecinde finansmanın sağlanmasının en önemli adım olduğunu belirtiyor. Kamu-özel işbirlikleri ve minimal imar artışlarının finansman sorununu çözebileceği ifade ediliyor. KDV, tarife ve ücretlerde tam muafiyet sağlanması gerektiği vurgulanıyor. Bu tür düzenlemeler, dönüşüm sürecinin hızlanmasına yardımcı olabilir.
Finansmanın sağlanması için alan bazlı dönüşüm projelerinin geliştirilmesi gerektiği belirtiliyor. Uzmanlar, “Finansmanı ve maliyeti kendi içinden çıkacak alan bazlı dönüşümle kısa sürede riskli yapı stoğu yenilenebilir” diyerek bu konudaki aciliyeti vurguluyor. Dönüşüm sürecinin hızlandırılması için kamu ve özel sektör işbirliklerinin artırılması gerektiği ifade ediliyor.
Vatandaşın Rolü ve Dönüşüm Süreci
Kentsel dönüşüm uzmanı Mimar Dr. Nihat Şen, dönüşüm sürecinde vatandaşın borçlandırılmasının zorluklar doğurabileceğini belirtiyor. Ekonomik yetersizliklerin dönüşümdeki en büyük engellerden biri olduğunu ifade eden Şen, “Alan bazlı kendi kaynağından çıkan projelere ihtiyacımız var” diyerek bu projelerin önemine dikkat çekiyor.
Şen, dönüşüm sürecinin sadece bir yapı yenileme değil, aynı zamanda bir toplumsal dönüşüm olduğunu vurguluyor. “Bu dönüşüm sürecinin herkesin ortak malı olduğu bilinciyle hareket edilmesi gerektiğini vurgulamak isterim” diyerek, vatandaşların bu sürece katkı sağlaması gerektiğini belirtiyor.
Belediyelerin Rolü ve Katkıları
Belediyelerin kentsel dönüşüm sürecinde kritik bir rol oynaması gerektiği ifade ediliyor. Şen, “Belediyeler bu sürecin başlatılmasında, yapımında ve arabuluculuk vazifesi görerek vatandaş ile müteahhit arasında sıkıntı yaşanmadan her türlü paketi hazırlayacak ve sorunu çözecek kurum olmalıdır” diyor. Bu bağlamda, belediyelerin şeffaf bir iletişim kurması gerektiği vurgulanıyor.
Belediyelerin, dönüşüm sürecinde vatandaşların haklarını koruyacak şekilde hareket etmesi gerektiği belirtiliyor. “Dirençli kentsel oluşumunda önce dirençli zihniyetleri düzeltip, öze dönük zihinsel dönüşümü halletmemiz gereklidir” diyerek, zihinsel dönüşümün önemine dikkat çekiliyor.
KDV Muafiyeti ve Diğer Öneriler
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik, kentsel dönüşümün finansmanının sağlanmadığı sürece sağlıklı bir süreçten söz edilemeyeceğini belirtiyor. Şişik, “Kentsel dönüşüm finansmanı oluşmadığı sürece sağlıklı bir süreçten söz edemeyiz” diyerek bu konunun önemini vurguluyor.
Şişik, KDV, tarife ve ücretlerde tam muafiyet sağlanmasının dönüşümün önündeki engelleri kaldıracağına dikkat çekiyor. “Bu sayede kamuya ait finansman kaynaklarını kent merkezlerinde ve sadece ihtiyaç olan alanlarda kullanılmasının önü açılır” diyerek, dönüşüm sürecinin hızlandırılması için önerilerde bulunuyor.
Sonuç ve Gelecek Beklentileri
Uzmanlar, gerekli finansman modellemeleri yapıldığında İstanbul’da 700 bin konutun dönüşümünün 5 yıl içinde gerçekleştirilebileceğini belirtiyor. Dönüşüm projelerinin şehir kimliğine katkı sağlaması gerektiği ifade ediliyor. “Bu dönüşüm sürecinin herkesin ortak malı olduğu bilinciyle hareket edilmesi gerektiğini vurgulamak isterim” diyerek, dönüşümün önemine dikkat çekiliyor.
Sonuç olarak, İstanbul'da yaşanan deprem, kentsel dönüşüm sürecinin aciliyetini bir kez daha gözler önüne serdi. Uzmanlar, bu sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için finansman modellerinin geliştirilmesi ve tüm paydaşların işbirliği yapması gerektiğini vurguluyor.