2023 Türkiye AR-GE ve İnovasyon Raporu'na göre, savunma sanayisi kamu AR-GE harcamalarının en yüksek payını alarak yüzde 43 ile öne çıkıyor. SER Akademi, raporun detaylarını paylaşarak Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin gelişimini gözler önüne serdi. Ömer Özdinç, raporun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası veri setlerinden yararlandıklarını belirtti.
Özdinç, Türkiye'deki yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki hızlı yükselişe dikkat çekti. Özel sektör, bu alanlarda daha fazla katma değer üretmeye başladı. Ancak, bu alanlarda kat edilmesi gereken uzun bir yol olduğu vurgulandı.
Ömer Özdinç, kamu AR-GE yatırımlarının yüzde 167 oranında arttığını bildirdi. Kamu AR-GE harcamalarının toplamı içindeki payını en çok artıran sektör, yüzde 43 ile savunma sanayisi oldu. Bu sektörü tarım ve yeryüzünün keşfi alanları izledi.
Yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari kesime kıyasla daha az arttığına dikkat çekildi. AR-GE harcamalarının bölgelere göre dağılımında Batı Anadolu (Ankara-Konya) birinci sırada yer aldı. İstanbul ile bu bölge arasındaki farkın açıldığı ifade edildi.
Raporda, Türkiye'de AR-GE çalışanlarının sayısının 2023'te 400 bine yaklaştığı belirtildi. Özel sektördeki AR-GE çalışanları yüzde 8,8 artış göstererek 207 bine ulaşırken, kamu sektöründeki araştırmacı sayısının yüzde 7 düştüğü ifade edildi. İmalat sektöründe en çok artışın havacılıkta görüldüğü vurgulandı.
Özdinç, Türkiye'nin AR-GE çalışanları açısından OECD ülkeleri içinde 8. sırada yer aldığını belirtti. Son bir yıllık artışta Estonya'nın ardından ikinci sırayı alırken, 5 yıllık artışta ise birinci sıraya yerleştiği ifade edildi.
Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının ise 100 bini geçtiği bildirildi. Bu bölgelerde ihracat tutarının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiği vurgulandı. Türkiye'nin Küresel İnovasyon Endeksi'ndeki sıralamasının yükseldiği ifade edildi.
Özdinç, bu iyileşmenin, ülkede AR-GE ve inovasyon sistemindeki yapısal dönüşümün sonucu olduğunu belirtti. İmalat sektörünün ihracatının arttığı, ancak şirket karlılık oranında değişim yaşanmadığı ifade edildi.
Yüksek teknoloji sektöründe firma sayısının yüzde 8 arttığı, cironun ise dolar bazında yüzde 7 düştüğü belirtildi. Yazılım sektöründe KOBİ'lerin, 206 milyar lira ciroyla sektördeki toplam gelirin yüzde 63'ünü oluşturduğu ifade edildi.
Mikro KOBİ'lerin 40 milyar lira ciro üreterek sektörün 4'te 1'ini istihdam ettiği vurgulandı. Yüksek teknoloji sektörlerinde ise KOBİ'lerin 97 milyar lira ciroyla sektördeki toplam gelirin sadece yüzde 17'sini ürettiği belirtildi.